Opheffen van een stoma

Over opheffen van een stoma

U heeft een tijdelijk stoma van de dunne of dikke darm, omdat een deel van uw dikke darm is verwijderd. U krijgt een hersteloperatie om het stoma op te heffen.

Dikke darm

Het voedsel dat u eet, komt terecht in de dikke darm via achtereenvolgens de slokdarm, de maag en de dunne darm. De dikke darm is ongeveer anderhalve meter lang en bestaat uit verschillende delen.

Copyright ConvaTec

In de dikke darm vinden de laatste processen plaats om het voedsel te verteren. De dikke darm onttrekt water en zouten aan de voedselbrij, waardoor deze indikt. Als een deel van de dikke darm is verwijderd, kan de dikke darm deze functie nog steeds vervullen.

Het laatste gedeelte van de dikke darm heet de endeldarm, ofwel het rectum. Dit dient als opslagruimte voor de ontlasting. De binnenste kringspier (interne sfincter) en de buitenste kringspier (externe sfincter) sluiten het rectum af. Wanneer de endeldarm vol is, gaat er een signaal naar de hersenen, zodat u aandrang krijgt om te poepen.

Copyright Bas Blankevoort, Naturalis Biodiversity Center 

Stoma opheffen

In overleg met u heeft de chirurg besloten om uw stoma, indien mogelijk, binnenkort op te heffen. Hiervoor verblijft u enkele dagen in het ziekenhuis. De operatie vindt plaats onder narcose.

Voor de operatie

Onderzoek

Om te bepalen of u voor het opheffen van het stoma in aanmerking komt, onderzoekt de chirurg u eerst. De chirurg bepaalt of de verbinding van de darmen goed genezen is en of er geen lekkage is. Meestal krijgt u:

• een CT-scan van de buik
  Hierbij maken we een serie röntgenfoto’s van uw buik, die samen een 3D-plaatje vormen. Via de anus brengen we eerst contrastvloeistof in.
• een endoscopie van de darmen
  Hierbij bekijkt de arts de binnenkant van uw darmen met een speciaal kijkinstrument (endoscoop) op een flexibele slang.

Na de onderzoeken bespreekt de chirurg met u of het mogelijk is het stoma op te heffen. Ook neemt de chirurg de mogelijke complicaties met u door.

Schoonmaken van de darm

Voor het opheffen van een dunne darmstoma hoeven we uw darm niet schoon te maken. Voor het opheffen van een dikke darmstoma maken we soms het laatste stuk van de darm schoon. Hiervoor krijgt u twee uur vóór de operatie een darmspoeling met behulp van twee klysma’s, die we inbrengen via de anus. De chirurg bespreekt met u of dit nodig is in uw geval.

Verpleegkundig consulent

Tijdens de hele behandeling is de verpleegkundig consulent darmchirurgie uw eerste aanspreekpunt in HMC. Deze verpleegkundige treedt op als uw ‘casemanager’. U en uw naasten kunnen bij de verpleegkundig consulent terecht met alle vragen over uw behandeling, de gang van zaken in het ziekenhuis en eventuele andere vormen van behandeling. De verpleegkundig consulent beantwoordt zelf uw vragen of schakelt hiervoor de juiste deskundige in.

Door wie wordt u geopereerd?

U wordt geopereerd door de chirurg die u heeft gezien op de polikliniek, een collega-chirurg of een arts-assistent. Een arts-assistent is een afgestudeerde arts, die we in het HMC opleiden tot specialist of die in ons ziekenhuis ervaring opdoet. Arts-assistenten voeren ook zelfstandig (delen van) operaties uit. De medisch specialist is altijd eindverantwoordelijk voor de operatie. Door verschillende artsen in te zetten, kunnen we de operaties beter plannen. Zo houden we de wachttijden zo kort mogelijk. Wilt u liever dat de arts die u op de polikliniek heeft gezien, de operatie uitvoert? Laat dit dan weten aan de arts of het Opnamebureau.

Operatie

Kijkoperatie

In sommige gevallen komt u in aanmerking voor een kijkoperatie (laparoscopie). De voordelen hiervan zijn een sneller herstel en kleinere littekens. Als tijdens de operatie blijkt dat de chirurg geen kijkoperatie kan uitvoeren, dan krijgt u een open operatie.

Open operatie

Een open operatie verloopt via een snee (incisie) in de buik.
Als u een stoma met één uitgang heeft, dan maakt de chirurg het litteken op uw buik weer open. De chirurg zet het uiteinde van het stoma terug aan het uiteinde van de darm die afgesloten in de buik heeft gelegen.
Als u een dubbelloops stoma heeft, dan haalt de chirurg de twee darmopeningen iets naar buiten. De chirurg hecht of niet de openingen aan elkaar. Via de stomaopening brengt de chirurg dit weer terug in de buik.

Na de operatie

Rust

Beperk de druk op uw buikspieren in de eerste zes weken na de operatie. Zo kan uw buikwand zo goed mogelijk genezen. Doe de eerste weken rustig aan en vermijd:

• stofzuigen
• boodschappen doen
• tillen (til sowieso niet meer dan vijf kilo)
• sporten
• zwaar huishoudelijk werk

Bewegen

Het is wel goed om te bewegen. Wandelen is een geschikte activiteit.
Ga niet zwemmen, zolang de wond nog niet helemaal dicht is.

Wond

Waar het stoma zat, zit na de operatie een wond. De chirurg kiest ervoor om:

• de wond geheel dicht te hechten
• voor een deel dicht te hechten of
• open te laten

Als uw wond open is, moet u deze uitspoelen onder de douche en opvullen met een nat gaasje. De verpleegkundige op de afdeling helpt u hier in het ziekenhuis mee en vertelt hoe u thuis de wond het beste kunt verzorgen. Als u wilt, kan de transferverpleegkundige van HMC de thuiszorg voor de wondzorg regelen. De wond geneest ‘vanuit de diepte’. Na enkele weken ziet u alleen nog een klein rood litteken. De rode kleur verdwijnt langzamerhand. Ga niet in bad, zolang de wond nog niet helemaal dicht is.

Ontlasting

Na de operatie komt de ontlasting weer via de normale weg, de anus. De darmen moeten zich hier weer op aanpassen. De samenstelling van de ontlasting kan daardoor dunner zijn. Meestal moet u vaker naar de wc. Ook laat u vaak winden. Houd deze niet tegen. Het aanpassen van de darmen kan enkele weken tot enkele maanden duren.

U maakt uw ontlasting steviger door vezelrijke voeding te eten. Lijkt de ontlasting te dik? Eet dan meer vezelrijke voeding en drink meer water. Ga uit van twee liter water per dag. Is de ontlasting te dun? Dan kan de chirurg een medicijn voorschrijven.

Huid

De huid rond de anus wordt soms schraal en pijnlijk, doordat u vaak dunne ontlasting heeft. Dat geldt zeker in het begin, wanneer de ontlasting dun of brijachtig is en u zes keer per dag of vaker poept. Gebruik zacht toiletpapier om huidirritatie rond de anus te voorkomen. U kunt ook een barrièrecrème of sudocrème gebruiken. Deze koopt u bij de drogist. Bij aanhoudende huidproblemen rond de anus moet u contact opnemen met de verpleegkundig consulent.

Incontinentie

Mocht u last hebben van incontinentie, dan kan de verpleegkundig consulent incontinentiemateriaal voor u bestellen bij de medisch speciaalzaak.

Complicatie

Een complicatie is een extra medisch probleem dat zich voordoet. Een complicatie die kan optreden na het opheffen van een darmstoma, is een lekkage van de darmnaad (een anastomose). De darmnaad is de plek waar de twee darmdelen aan elkaar zijn gezet. Als deze lekt, krijgt u een nieuwe operatie en legt de chirurg opnieuw een stoma aan. Op die manier kan de plek waar de lekkage zit, tot rust komen en genezen.

Controle

Bij uw vertrek uit het ziekenhuis krijgt u indien nodig recepten voor medicijnen mee. We maken controleafspraken voor u bij de chirurg en bij de casemanager darmchirurgie. Als u een open wond heeft, maken we ook een afspraak bij de Wondpoli.

Wanneer moet u contact opnemen met HMC?

Levensbedreigende situatie

Verkeert u in een levensbedreigende situatie? Bel dan direct met de Spoedeisende Hulp (SEH) in HMC Westeinde, via telefoonnummer 088 979 23 80.

Spoed, eerste 48 uur

Heeft u, in de eerste 48 uur dat u thuis bent, vragen die niet kunnen wachten tot de volgende werkdag? Bel dan met de afdeling Oncologische chirurgie via telefoonnummer 088 979 44 10.
Dit nummer is 24 uur per dag bereikbaar.

Spoed, eerste dertig dagen

Neem in de eerste dertig dagen na de operatie meteen contact op met uw behandelend chirurg in deze situaties:

• u heeft koorts boven 38,5˚C
• u heeft langer dan 24 uur 38,0˚C koorts
• u wordt plotseling steeds kortademiger
• u heeft hevige of toenemende buikpijn, die niet vermindert na het innemen van medicijnen tegen de pijn
• uw operatiewond vertoont roodheid of zwelling die er niet eerder was
• er komt plotseling helderrood bloed of pus uit de wond
• er zit veel bloed of bloedstolsels bij de ontlasting
• u plast veel minder, terwijl u goed drinkt
• uw been wordt rood, dik, gezwollen of pijnlijk

Dit kan wijzen op trombose: een bloedpropje in de aderen. Na de operatie kan zo’n propje ontstaan in de aderen in uw onderbeen. Daar kan het gaan vastzitten.

Geen spoed

Heeft u vragen die geen spoed hebben? Bel hiervoor van maandag tot en met vrijdag van 08.00 tot 16.30 uur met via telefoonnummer 088 979 46 32. U krijgt dan de planner darmchirurgie aan de telefoon. Vaak kan deze uw vraag beantwoorden. Zo niet, dan maakt de planner hiervoor een belafspraak.
Als u liever uw verpleegkundig consulent of uw behandelend arts wilt spreken, dan maakt de planner hiervoor ook een belafspraak. De verpleegkundig consulent belt u dezelfde dag nog terug. U kunt de verpleegkundig consulent ook bereiken via e-mail: darmchirurgie@haaglandenmc.nl.